Γιάννης Κούρος: 1ος δρόμος Ολυμπιακής εκεχειρίας(Πορεία από την Ήλιδα στην Ολυμπία

Απ’ την πλευρά μου θα μιλήσω απ’ τη θέση του αθλητή ή του αθλούμενου γενικότερα, αλλά και ως στέλεχος του γραφείου αθλητισμού του ΑΣΑΕΔ.

Συμβολισμός και αναγκαιότητα της εκεχειρίας:

Η ειρήνη είναι η σημαντικότερη προϋπόθεση για ευημερία, δημιουργικότητα, παραγωγικότητα, ομαλότητα, ασφάλεια, παιδεία και πολιτισμό. 

Συμβολή του αθλητισμού στο θεσμό της εκεχειρίας:

Ο αθλητισμός, ως μέρος της γενικότερης έννοιας του πολιτισμού, είναι το κλειδί για την προώθηση αυτής της προϋπόθεσης, της ιδέας της ειρήνης, της εκεχειρίας ή αποχής από εμπόλεμες συρράξεις. 

Ο αθλητισμός αναπτύσσει το αίσθημα της φιλίας των λαών και της ευγενούς άμιλλας μεταξύ των συναγωνιζόμενων. Ως εκ τούτου, μόνο ο αθλητισμός μπορεί με το αίσθημα του καλού και του αρμονικού να επιβάλει μια συνθήκη σεβαστή σε όλους. Ούτε οι επιμέρους θρησκείες επεμβαίνουν, ούτε τα επιμέρους πολιτεύματα. Οι ιερές πόλεις της Ήλιδας και της Ολυμπίας δεν επέτρεπαν παρουσία ενόπλων στα ιερά χώματά τους.

Η αποδοχή του πνεύματος της ανακωχής, ή και της αποχής από τις πολεμικές επιχειρήσεις, καθώς και η αναγνώριση του απορρέοντος εξ αυτών πνεύματος του "ευ αγωνίζεσθαι" είναι το απόσταγμα του ολυμπιακού ιδεώδους.

Μέγιστο επίτευγμα επίσης της εκεχειρίας ήταν η αναστολή ακόμα και της θανατικής ποινής. 

Ως δρομέας αγωνισμάτων μεγάλης διάρκειας και συχνά πολυήμερων, εκλαμβάνω αυτό το δρομικό γεγονός, όχι ως αγώνα αναμέτρησης με άλλους, ούτε ως αγώνα αναμέτρησης με τα στοιχεία της φύσης, αλλά ως προσπάθεια σύγκλισης, ή, αν θέλετε, ταύτισης με τη φύση.

Με την αναβίωση της συγκεκριμένης πορείας μετά από εκατονταετηρίδες, επιχειρούμε να προσδώσουμε στο αθλητικό γεγονός τον χαρακτήρα προσκυνήματος.

Θα αποτελέσει ένα προσκύνημα σ’ αυτά τα ιερά μέρη όπου γαλουχήθηκαν ψυχές αρχαίων ολυμπιονικών, χωρίς κανένα κίνητρο πέραν ενός στεφανιού ελιάς και της τιμής της ιδιαίτερης πατρίδας.

Αυτός είναι ο «ευκλεής αγών» του ανθρώπου που τάσσει εαυτόν στην υπηρεσία της Πατρίδας, ιδεώδες που απηχεί το πνεύμα των Ενόπλων Δυνάμεων και σήμερα. Οι ένστολοι, επώνυμοι ήρωες και αφανείς στρατιώτες, αφιερώνουν, προσφέρουν τη ζωή τους για το καλό του τόπου και των συμπολιτών τους.

Όσον αφορά το οργανωτικό σκέλος, να διευκρινίσουμε λοιπόν πως η πορεία αυτή δεν έχει αγωνιστικό χαρακτήρα και σ´ αυτό κατασταλάξαμε εξ’ αρχής με τους συναδέλφους στο ΑΣΑΕΔ, διότι αγωνιστικό χαρακτήρα δεν είχε ούτε στην αρχαιότητα, ενώ παράλληλα θελήσαμε να είμαστε όσο το δυνατόν πιστοί στο σκεπτικό των αρχαίων-… θα έλεγα «τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι».

Το οραματιστήκαμε ως τελετουργικό εν κινήσει.

Συγκεκριμένα, θα είναι μια μετάβαση από τα ιερά χώματα της Ήλιδας στα αντίστοιχα της Ολυμπίας (από επιλεγμένους με ανάλογα κριτήρια αθλητές, οι οποίοι θα είναι σε θέση να διανύσουν τη συγκεκριμένη διαδρομή απόστασης 50 περ χλμ,) όπου όλοι οι μετέχοντες θα συμπορευτούν υπό μορφή αγήματος και, κατά συνέπεια ΔΕΝ έχει να κάνει με το ποιος θα είναι πρώτος, δεύτερος, τρίτος κλπ, ούτε με το χαρακτήρα του νικητή και του ηττημένου.

 Όλοι στο «άγημα» αυτό που θα ολοκληρώσουν την πορεία στο χρονικό όριο που θα έχουμε θέσει θεωρούνται νικητές και εκφραστές της νίκης, όχι μόνο γιατί μπήκαν σε μια δοκιμασία φυσικής κατάστασης, προσπάθησαν και κατάφεραν να διανύσουν την απόσταση σωματικά, αλλά και γιατί υπερέβησαν τα εσωτερικά πάθη του εγωισμού και του ανταγωνισμού για να μεταφέρουν ένα κοινό μήνυμα: Να διακηρύξουν τα οφέλη μιας υπέρτατης ιδέας με διαχρονική αξία και οικουμενική αποδοχή.

Δίχως ειρήνη και εκεχειρία κανένα πολιτιστικό και αθλητικό γεγονός παγκόσμιου βεληνεκούς δεν μπορεί να εφαρμοστεί.

Σε τέτοιες ιδέες λοιπόν αρμόζει καθολικός σεβασμός. Ο πολιτισμός έχει διάφορες εκφάνσεις και παραμέτρους, μα η θέσπιση της εκεχειρίας θαρρώ πως είναι κατάκτηση του ανθρώπινου πνεύματος και είναι ύψιστης σημασίας στην πολιτιστική ιεραρχία, κι αυτό τιμά ιδιαίτερα τον ελληνισμό!.

Η διαδρομή ξεκινάει από τον αρχαιολογικό χώρο της Ήλιδας και διέρχεται 13 χωριά της Ηλίας συν την Ολυμπία όπου τερματίζει και μπορεί συν τοις άλλοις να αποτελέσει εφαλτήριο για την περεταίρω ανάπτυξη της περιοχής.

Θα υπάρχουν 16 σταθμοί ανεφοδιασμού, οι περισσότεροι επανδρωμένοι από ντόπιους εθελοντές που θα τους δώσει τη χαρά της συμμετοχής σε κάτι ασυνήθιστο γι’ αυτούς. Επίσης θα υπάρξουν και άλλοι σταθμοί στα απομακρυσμένα μεταξύ τους χωριά, καθώς και ενδιάμεσα σ’ αυτά που θα επανδρωθούν με μέριμνα του ΑΣΑΕΔ.

Σκεπτικό του δρομικού εγχειρήματος-δρώμενου:

Η πορεία που προγραμματίζεται και ενώνει τις δύο αρχαίες πόλεις της Ήλιδας και της Ολυμπίας στοχεύει να δώσει τη δυνατότητα σε αθλούμενους και, δη ένστολους, να γευθούν τη μοναδικότητα του συγκεκριμένου μονοπατιού, να διαβούν μια διαδρομή στα ίδια βήματα αρχαίων αθλητών, απαλλαγμένοι απ' τον εξοπλισμό τους, ως ένα τελετουργικό εξαγνισμού και σεβασμού της ειρηνικής κατάστασης, αλλά και συνάμα συνύπαρξης με συνανθρώπους διαφορετικών ιδεολογιών, διαφορετικών πιστεύω, και παραδόσεων.

Όπως στην αρχαιότητα, έτσι και σήμερα, διασφαλιζονται οι συνθήκες, ώστε συμμετέχοντες και θεατές να νιώθουν ασφαλείς και ήρεμοι, προκειμένου να επιδοθούν απερίσπαστοι / ανενόχλητοι στην ιερότητα του καλώς νοούμενου συναγωνισμού και παράλληλα στην απόλαυση της θέασης.

Θαρρώ πως μέσω των φορέων που οραματίστηκαν αυτό το εγχείρημα. και με τη συμβολή του ΑΣΑΕΔ ευελπιστούμε να καλλιεργηθεί  και να εμπεδωθεί ένα πνεύμα εξαγνισμού των αθλουμένων –όχι μόνο σήμερα, αλλά και στο μέλλον- όπου πρωταρχικό μέλημα να είναι η χαρά της συμμετοχής στην άθληση χωρίς ανταλλάγματα προσωπικού κέρδους, με γνώμονα την ειρηνική και αρμονική σύμπραξη σε δραστηριότητες που χρήζουν νηφάλιας αντιμετώπισης και πολύπλευρης θεώρησης, δεδομένου των διαφορετικών καταβολών των αθλητών.

Επίσης, νομίζω πως η ιδέα του Διευθ. του ΑΣΑΕΔ, και κάτοχου του Πανελλ. Ρεκόρ στο αγώνισμα του Μαραθωνίου, του κ. Ανδριόπουλου, να γίνει αυτή η αναβίωση κατά μείζονα λόγο από ένστολους και μάλιστα με τη συμβολική εναπόθεση των όπλων από ένστολους ολυμπιονίκες την προηγουμένη της αναχώρησης των δρομέων από την Ήλιδα έχει μεγάλη σημασία και ως τελετουργικό και σημειολογικά: 1ον) διότι όταν ο έχων το πάνω χέρι με τον οπλισμό του, δέχεται να παραιτηθεί κάθε προνομίου υπεροχής για να εγγυηθεί την αρμονική διεξαγωγή οποιασδήποτε εκδήλωσης με συρροή κόσμου, δηλ με πλήθος, και, αυτό στη συνέχεια αποδεχτεί να το μιμηθεί η κάθε πλευρά που τυχόν έχει το προνόμιο του οπλισμού, τότε, τι πιο καλύτερο για να αποφευχθούν ακόμα και ψεγάδια βαρβαρότητας, έχθρας, ή όποιας εναντιότητας! Κι αυτό θεωρούμε ότι έχει διαχρονική ισχύ. Το να υπάρχει δηλ. μια ατμόσφαιρα όπου δεσπόζει ο γαλήνιος και σώφρων νους.

Και, κατά 2ον) αναβιώνοντάς το από ένστολους έχει συνάφεια με τον τρόπο που γινόταν στην αρχαιότητα, αφού συνάδει με το τότε έθιμο, όπου συνήθιζαν να αφήνουν τον οπλισμό τους στην Ήλιδα ώστε να κατευθύνονται άοπλοι προς την Ολυμπία.. Δηλ, στην αρχαία δομή του μοντέλου «πόλις-κράτος» ο κάθε πολίτης ήταν και οπλίτης. Σήμερα μόνο οι ένστολοι μπορεί να θεωρηθούν οπλίτες.

Ωστόσο, δίνεται η δυνατότητα και σε αθλούμενους αλλά ικανούς πολίτες να γευτούν τη μοναδικότητα που προσφέρει η διαδρομή και το ίδιο το γεγονός, αλλά πάντα με σεβασμό στους κανονισμούς που διέπουν τη συγκεκριμένη διοργάνωση.

Εμείς, στο ΑΣΑΕΔ, -ως εντολοδόχοι της γραμμής που χαράσσει το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας για το έμψυχο δυναμικό του σε θέματα αθλητικής εκπαίδευσης- προσδοκούμε στο να αποτελέσει αυτή η πορεία-προσκύνημα, όχι τον επαναπροσδιορισμό, αλλά την επανεκκίνηση των αξιών του Ολυμπισμού, το πλαίσιο των οποίων έχουν ήδη χαράξει οι αρχαίοι Έλληνες, μα κατά καιρούς έχουν υποστεί διακυμάνσεις και ταλαντεύσεις, πηγάζουσες και ωθούμενες από υλικές σκοπιμότητες, παραγκωνίζοντας τις ηθικές καταβολές του Ολυμπισμού. Μήπως ήρθε η ώρα να ξαναδώσουμε προτεραιότητα στο ήθος; Μπορεί η άθληση να είναι δικαίωμα όλων, αλλά η έντιμη άθληση είναι απόρροια καλλιεργημένων και πολιτισμένων λαών.

Κλείνοντας, και, εκ μέρους του ΑΣΑΕΔ θα ήθελα να συγχαρώ και να ευχαριστήσω όλους τους φορείς και συντελεστές –κρατικούς και μη, καθώς και τους εθελοντές-, για τη συνδρομή τους σ’ αυτό το εγχείρημα.
Σας ευχαριστώ!